Dubbele belichting in straatfotografie: voor de dromers

Dubbele belichting: in straatfotografie kom je deze techniek weinig tegen. Maar bij mijn manier van werken past ze prima. Met dank aan die ellendige epidemie.

Ik heb het eerder beschreven: door de coronapandemie ging ik meer experimenteren. Zo schiet ik de laatste tijd ook geregeld met een 100 mm-lens, naast mijn vertrouwde 40 en 50 mm-lenzen. Wat ik wil bereiken bepaalt de lenskeuze: een telelens gebruik ik als ik een “plat” vervormend effect nastreef, de andere lenzen voor meer regulier straatwerk. Ook test ik zo nu en dan de mogelijkheden van dubbele belichting. Nog een fotografietechniek die je voor een speciaal doel kan inzetten. De resultaten zijn spannend en speels.

Dubbele belichting uitgelegd

Wat is dubbele belichting? Of multibelichting, wat op hetzelfde neerkomt? Eigenlijk zijn het twee foto’s die op elkaar gelegd worden. In de tijd van de analoge fotografie gebeurde dat wel eens per ongeluk: dan vergat je het rolletje door te draaien en maakte je een foto over de vorige heen. Met soms een nogal psychedelisch resultaat.

Met moderne camera’s kan je dat opzettelijk doen. De meeste digitale toestellen hebben er een functie voor in het menu. Hoe het precies werkt en welke opties er zijn, varieert per camera. Je bent niet altijd gebonden aan twee foto’s. Veel toestellen laten toe drie of nog meer foto’s op elkaar te leggen. Het spreekt vanzelf dat hoe meer je combineert, hoe groter je kans op een rommeltje.

In straatfotografie kom je dubbele belichting zelden tegen. Veel fotografen in dit genre streven een onverbloemde weergave van de werkelijkheid na. De vaak bizarre, dromerige, surrealistische effecten die double exposure genereert, passen niet in dat concept.

Ik ben geen purist en trek me liever niet te veel aan van de ongeschreven wetten van straatfotografie. Voor mij is het dromerige juist een pluspunt.

De resultaten van dubbele belichting doen wat denken aan reflecties. Niet verwonderlijk, omdat reflecties ook bestaan uit twee of meer beelden op elkaar. Een verschil is dat je bij dubbele belichting geen glas of ander spiegelend oppervlak nodig hebt. Je maakt eerst de basisfoto en dan maak je de tweede, terwijl je in de zoeker (of op het scherm) de eerste nog ziet.

Je hebt hierdoor meer controle dan bij reflecties. Toch blijft het resultaat voor een deel onvoorspelbaar. Je hebt, zoals gewoonlijk bij straatfotografie, weinig tijd. Hierdoor kan je niet precies inschatten hoe de kleuren en contrasten zich met elkaar verhouden. Wat ik intussen heb geleerd is dat je de eerste foto het best simpel houdt. Een gekleurd oppervlak is soms al genoeg.

Dubbel belichte straatfoto’s

Enkele voorbeelden van straatfotografie met dubbele belichting:

Twee keer kort na elkaar afdrukken zonder je camera van positie te veranderen geeft een zacht effect dat, als iemand in beeld beweegt, een beetje lijkt alsof je met een lange sluitertijd hebt gefotografeerd. Door bewust ook voor overbelichting te kiezen springt de persoon er hier extra uit.

Een van mijn eerste experimenten. Eerst fotografeerde ik een rozenstruik, daarna draaide ik me om. Daar lag een fietspad. Even wachten op een fietser. Het blaadje over haar hoofd had ik liever niet gezien, maar het diepe rood compenseert veel.

Laat de kleuren gerust van je beeld spatten. Als je eerst een rode achtergrond fotografeert en je ziet dan een roodharige fietser, moet je vooral niet twijfelen.

Meer zien? Recente straatfoto’s van mij vind je ook op Instagram.