Meedoen aan fotowedstrijden was nooit eerder zo makkelijk. Even rondkijken online en je merkt dat je elk moment aan tientallen wedstrijden kan meedoen. Soms zijn ze verpakt als fotofestival, soms als marketingactie van een cameramerk, en anders zijn ze gekoppeld aan tijdschriften, fotowebsites of op zichzelf staande organisaties. Maar heeft het zin om deel te nemen?
Bovenop een troontje staan en een trofee pakken: een droom om na te streven, vinden velen. Toch begin je soms beter bij de harde feiten. Bijna niemand die meedoet aan een fotowedstrijd wint ooit een prijs. Vaak zijn er maar drie inzendingen die bekroond worden. De kans dat jij ertussen zit, is dus heel klein, ook al ben je een talentvolle fotograaf.
Prijzen in fotowedstrijden
Wat je wint, verschilt per competitie. De ene keer is het een geldbedrag, variërend van een paar honderd euro tot soms enkele duizenden. Bij een andere wedstrijd kan je een camera of een lens winnen.
Soms word je beloond met een plek op een tentoonstelling. Die kan in Japan zijn, dus zet wat geld weg voor een vliegticket.
Verder kan je als winnaar sowieso uitpakken met een eervolle vermelding op je CV, wat soms een deur kan openen en de verkoop van art prints kan stimuleren. Al moet je daarvan niet veel verwachten: de meeste laureaten verdwijnen weer snel in de anonimiteit.
Belangrijker is dat je ego een boost krijgt als je een medaille haalt. En laten we eerlijk zijn, daar heeft iedereen al eens nood aan.
Het woord is aan de vakjury
Het aanwijzen van de winnaar is meestal teamwork. Er is een jury die de winnaar kiest. Dat zijn veelal fotografen met enige staat van dienst. Er zit ook weleens een echt bekende naam tussen. Sommige wedstrijden staan open voor alles, andere accepteren alleen specifieke genres. Zo zijn er wedstrijden speciaal voor straatfotografie.
Het is natuurlijk fijn als vakbroeders- en -zusters je werk goed vinden. Verder zegt het niet veel. Fotografie is geen wiskunde, en bij de beoordeling speelt dus ook de persoonlijke smaak van elk jurylid een rol. Bij sommige wedstrijden kan je wel vragen om een jurybeoordeling, ongeacht of je wint of niet. Dit kost meestal wat extra. Zo’n juryrapport kan zeker nuttig en inspirerend zijn. Maar pas op: ook een bittere pil, als ze jouw favoriete beeld helemaal niks vinden.
Er zijn trouwens ook wedstrijden waarbij het “publiek” de winnaar kiest. Het “publiek” heeft over het algemeen een voorkeur voor afgeborstelde foto’s van fotografen die artistiek op safe spelen. Wie gewend is aan grote aantallen likes krijgt op Instagram of Flickr, maakt in zulke wedstrijden waarschijnlijk een goede kans.
Meedoen is belangrijker dan winnen?
Meedoen aan een fotowedstrijd is zelden gratis. Vaak betaal je per ingezonden foto, algauw 20 euro per stuk, of voor een set rond een bepaald thema, bijvoorbeeld 60 euro voor vijf foto’s.
Dat inschrijfgeld verklaart voor een deel de wildgroei aan fotocompetities: het is een business die, slim aangepakt, best lucratief is. Reken maar uit. Als er duizend mensen meedoen, waarvan de helft één foto instuurt, en de andere helft setjes van vijf, komt er 40.000 euro binnen. En dat is zonder extra’s zoals juryrapporten. Als er 5.000 euro aan prijzen te winnen valt, blijft er 35.000 over. Dat is een mooi bedrag voor een onderneming die uit weinig meer dan een website bestaat.
Een loterij met jouw foto als inzet
De kans is dus klein dat je je inschrijfgeld terugziet: meedoen heeft veel weg van een lotje kopen. Niet winnen in een loterij is echter minder erg dan genegeerd worden in een fotowedstrijd. Want als fotograaf ga je toch denken dat er iets mis is met je werk. Je hebt er iets voor gedaan en je foto’s kunnen voor jou een emotionele betekenis hebben.
Die teleurstelling moet je kunnen wegsteken. Je kent de juryleden zelden persoonlijk. Misschien vonden vier van de vijf juryleden je werk geweldig, maar won je niks vanwege die nukkige vijfde die ruzie had met zijn partner.
Je weet ook niet hoe sterk de concurrentie is, kwalitatief noch kwantitatief, want de meeste wedstrijden houden de inzendingen binnenskamers.
En welke criteria worden er gehanteerd? Als je meedoet aan een wedstrijd van een camerafabrikant, dan zal een foto met een paar onscherpe pixels, hoe sfeervol ook, weinig kans maken, want een cameraboer verkoopt scherpte.
Ben je er nog?
De kleine lettertjes
Mocht je toch willen meedoen aan een fotowedstrijd, moet je niet vergeten de kleine lettertjes te lezen. Er zijn organisatoren die zich het recht toeëigenen om jouw inzending, ook als je geen prijs wint, voor commerciële doelen te gebruiken, zonder dat je hiervoor vergoed wordt. Dan ben jij dus wellicht 60 euro armer en is een multinational dankzij jou duizenden euro’s rijker.
Zie je fotowedstrijden als een middel om beter te worden als fotograaf? Bedenk dan dat je ook in een fotoclub of bij fotograferende vrienden om feedback kan vragen. Het levert geen duizend euro of een nieuwe Nikon op, maar het kost ook niets, tenzij je slechte vrienden hebt.
Anders leren kijken? Doe mee aan een workshop straatfotografie!