Is fotografie moeilijk?

In een recente video op zijn YouTube-kanaal The Photographic Eye zegt de Engelse fotograaf Alex Kilbee dat fotograferen gemakkelijk is. Hij heeft gelijk, toch als het gaat om techniek. Moderne camera’s zorgen ervoor dat je over de technische kant van fotografie amper hoeft na te denken. Een scherpe foto maken – de meeste mensen denken dat foto’s scherp moeten zijn – is een kwestie van op de sluiterknop klikken. Iedereen kan het.

Een heel portfolio opbouwen met foto’s die mooi zijn, mensen emotioneel kunnen raken of de beoogde hoeveelheid informatie overbrengen, is echter iets anders. Dat vraagt meer vaardigheden en oefening. Helaas gaat het hier vaak fout.

In hun poging beter te worden focussen veel fotografen op de camera en wat dit apparaat allemaal kan, en gaan ze eindeloos prutsen met instellingen en lenzen.

Overmatig enthousiaste camerarecensenten op You Tube wekken de indruk dat gear matters. En anders word je als hobbyfotograaf wel opgejut door de vele, vaak oudere techneuten die suggereren dat het ze dertig jaar en veertig camera’s heeft gekost om de expert te worden die ze nu zijn. Ook al betekent expert in veel van die gevallen niet meer dan dat ze een zonsondergang en een neushoorn kunnen fotograferen.

Natuurlijk zijn er trucs die je kunnen helpen. Maak je commercieel werk in een fotostudio, zoals portretten of productfoto’s, dan is het handig om die te leren. Maar de meesten onder ons fotograferen gewoon thuis of op straat, en moeten geen klant behagen. Dan gelden er andere regels: die van jou, en wat de straat jou aanbiedt.

Onbevangen en open

Een fotograaf moet allereerst naar zichzelf kijken. Wat is mooi? Wat raakt je hart? Wat wil ik vertellen?

De antwoorden op die vragen zitten niet in een camera, en ook al die zelfverklaarde experts die enkel vanuit hun eigen denkkader redeneren kunnen je daarbij niet helpen.

Goed fotograferen draait vooral om onbevangen naar de wereld kijken. Jezelf openstellen voor invloeden. Naar een speelfilm kijken en bedenken waarom je wordt meegezogen in een verhaal. Een krant openslaan en je afvragen waarom de informatie geordend is op de manier zoals die voor je ligt. Muziek beluisteren zonder dat je iets anders doet en je laten overweldigen door klank, schoonheid en emotie. Door fotoboeken bladeren. Of meer algemeen, kunstboeken.

Zulke dingen, en niet je camera, maken je een betere fotograaf.

De dag waarop ik stop

Ik heb fotografie nooit als moeilijk ervaren. Ik pak een camera, kijk door de zoeker en probeer vat te krijgen op wat het beeld met me doet. En als me dat bevalt, is het niet veel meer dan op een knop drukken. Zo maakte ik als kind mijn eerste foto’s en zo werk ik nu nog.

Stap af van de gedachte dat het ingewikkeld is. Ik ken de belichtingsdriehoek en ik weet wat van compositie, maar al die dingen zijn in principe bijzaak. Ik denk er amper aan als ik fotografeer. Dan telt enkel wat ik binnen mijn kader zie.

Het moeilijkste is nog om jezelf tevreden te blijven stellen. Want wat je vandaag raakt, is niet automatisch datgene wat je morgen raakt. Je artistieke honger verandert. Eergisteren hield je van rijst, gisteren van spaghetti en vandaag eet je aardappelen.

Wat zal het morgen zijn? Op de dag dat ik op die vraag geen antwoord meer heb, stop ik. Want dan is fotografie echt te moeilijk voor mij geworden.

---

De video van The Photographic Eye waarover ik sprak is hier te bekijken.