Over straatfotografie wordt veel gepalaverd. Tijd om eens een paar mythes te doorbreken.
Mythe 1: If your pictures aren’t good enough, you aren’t close enough
De uitspraak van de Hongaars-Amerikaanse fotograaf Robert Capa kom je tegen in ontelbare boeken en artikelen over fotografie en ook de stoere jongens in het gilde der straatfotografen citeren graag eens een Capa. Het idee erachter: ga dicht op je onderwerp staan, dan krijg je een betere foto. Veel straatfotografen interpreteren dit als: sta zo dicht mogelijk bij de mensen die je wil fotograferen.
Er is geen twijfel mogelijk: het kan absoluut sterke foto’s opleveren. Plus, je moet er geen onverschrokken oorlogsfotograaf zoals Robert Capa voor zijn. Veel mensen merken amper dat ze worden gefotografeerd of hebben er geen bezwaar tegen.
Maar… dat betekent niet dat een beeld slecht is als je afstand bewaart. Integendeel, de context kan een foto sterker maken. Het ligt er maar aan wat je wil overbrengen. Er is een passende afstand voor elke boodschap. Ik interpreteer Capa’s uitspraak liever als: if your pictures aren’t good enough, you aren’t close (or far!) enough for what you want to achieve. Probably.
Ach, laat je leven niet leiden door citaten. Denk voor jezelf. Maak gewoon goede foto’s.
Mythe 2: Echte straatfotografie is zwart-wit
Ik kom ze weleens tegen: mensen die normaal in kleur fotograferen, maar automatisch overschakelen op zwart-wit zodra ze met straatfotografie beginnen. Dat het in zwart-wit moet, kleeft nogal aan het genre.
Natuurlijk, de pioniers, wier werk ook vandaag wordt bewonderd, werkten allemaal in zwart-wit. Tja, ze konden niet anders. Kleurenfotografie was er niet, of bewerkelijk en duur. Modefotografen durfden het wel aan. En later de gewone mens die, met dank aan Kodak, op vakantie kleurenkiekjes kon maken. Gewone mensen en mode? Dan moest kleur wel rommel zijn, dacht menigeen in de kunstwereld.
Je kan de vooruitgang niet tegenhouden. Vandaag is steeds meer straatfotografie in kleur. Maar wat is nu beter: zwart-wit of kleur? Geen van beiden. Maar intensief bezig zijn met een van de twee, bepaalt wel je manier van zien. Ik heb een jaar lang enkel in zwart-wit geschoten. Toen ik teruggreep naar kleur, zag ik zwart-wit: ik speurde naar vormen, licht en schaduw, in plaats van me over te geven aan kleur. Het duurde even voordat zich een sfeerrijk kleurenpalet in mijn hoofd nestelde.
Lap ongeschreven wetten aan je laars. Experimenteer. En maak gewoon goede foto’s.
Mythe 3: Een foto zonder mensen is geen straatfoto
Een straatfoto is er pas een, als er mensen op staan, menen velen. Er zijn op Flickr straatfotografiegroepen die beelden zonder mensen resoluut weigeren. Andere fotografen gaan nog een stap verder: ze beschouwen enkel beelden die mensen frontaal, dichtbij en herkenbaar tonen, als straatfotografie. Iemand van achteren fotograferen vinden ze laf.
Ieder zijn meug, maar ik krijg het benauwd als ik zoiets hoor. Voor mij draait straatfotografie niet om mensen, maar om foto’s van de wereld waarin mensen leven. Dat is een subtiel, maar niet onbelangrijk verschil. Ook als je de bewijzen voor een vluchtige passage van de menselijke soort in beeld brengt, doe je aan straatfotografie. Het aantal poriën op de foto is irrelevant. Een serie sterk vormgegeven vernielde brievenbussen kan soms meer vertellen over een samenleving dan een gezichtenparade.
Nog beter: stel jezelf niet de vraag wat straatfotografie is. Maak gewoon goede foto’s.