Fotograferen op automatisch: doe het gerust

Zet jij je camera altijd op de automatische stand? Als je omringd wordt door zichzelf (over)serieus nemende fotografen zwijg je er beter over. Anders krijg je een meewarige blik toegeworpen. Onterecht.

Er is geen gebrek aan forums, websites, social media-pagina’s en YouTube-kanalen over fotografie. In veel gevallen worden ze gedomineerd door mensen – let’s face it: mannen, meestal – voor wie foto’s maken allereerst een technische activiteit is. Niet alleen gaat hun hart sneller kloppen van elke nieuwe en natuurlijk “nog betere” camera, ook moet het fotograferen vooral moeilijk zijn, en dus worden ISO, diafragma, sluitertijd en – als het even kan – ook de 150 andere opties met de hand ingesteld.

Ieder zijn liefhebberij. Maar die obsessie met techniek kan frustrerend zijn. Met name voor mensen die graag willen fotograferen, en géén zin hebben om zich te verdiepen in spotmetingen, bitdiepte en clair-obscur. Ik kom zulke mensen geregeld tegen, soms bij workshops straatfotografie, vaker nog bij de fotowandelingen die ik in Antwerpen begeleid. Dan hoor ik verontschuldigingen voor het feit dat ze fotograferen op automatisch, soms met de toevoeging dat hun foto’s “dus” niks voorstellen.

Gewoon mooie plaatjes maken

“Mijn partner maakt ook foto’s, met de camera helemaal handmatig ingesteld”, vertelde een vrouw die, vond ik, een prima oog had voor compositie. “Mij interesseert dat eigenlijk niet. Ik wil gewoon mooie plaatjes maken. Maar als jij me vertelt hoe ik manueel moet instellen, kan ik misschien leren foto’s maken die ook bij mijn partner in de smaak vallen. Want dat is beter, hè? Hij zal trots zijn als hij weet dat ik niet de autostand gebruikte.”

Het doet pijn om zoiets te horen. Want zo wordt een kunstvorm, een persoonlijke manier van je visie delen met anderen, gereduceerd tot een technisch foefje. Je kan aan een foto helemaal niet zien welke modus de maker hanteerde. Het doet ook niet ter zake. Bij fotografie gaat het om het resultaat, om een moment van schoonheid, beroering of ontroering. En dat kan je met elke stand op je camera bereiken. Handmatig, halfautomatisch en automatisch.

Wanneer jij dik tevreden bent met fotograferen op automatisch en niet de behoefte voelt iets anders te proberen, dan ga gewoon door. Ongeacht wat je partner of de fotocommunity op Internet zegt. Want het gaat om mooie plaatjes. Niets meer, niets minder.

Halfautomatisch kan ook

Zelf gebruik ik meestal een van de halfautomatische standen, zoals die waarbij je alleen het diafragma of de sluitertijd manueel instelt. Beide foto’s op deze pagina zijn met een halfautomatische stand gemaakt – mocht je dat interesseren. Ik ben niet de enige die zo de straat op gaat. Internationaal vooraanstaande straatfotografen als bijvoorbeeld Thomas Leuthard en David Gibson, die zweren bij de P-stand, doen dat ook. Het is handig, want zo verknoei je geen tijd met het zoeken naar de juiste instelling. Je concentreert je op de compositie. 

Mensen die volledig automatisch gaan, kunnen geen enkele belichtingscorrectie uitvoeren, maar winnen mogelijk nog meer tijd. En op straat, waar alles snel beweegt en verandert, is tijd cruciaal. Kortom, wie fotografeert op automatisch, is misschien wel slimmer dan de rest.