Maak je straatfoto’s? Of leg je straatbeelden vast? Het verschil? Compositie. Laat de kans op een beklijvende foto niet liggen. Denk, al was het maar een seconde, even na over hoe je iets in beeld brengt.
Beginnen met straatfotografie is niet gemakkelijk. Het idee om straatleven te gaan fotograferen kan overweldigend zijn. Zo veel mensen, zo veel prikkels. Volstaat het om op de Meir, Korenmarkt of Nieuwstraat te gaan staan, en erop los te klikken? Het helpt vast om je schroom om mensen te fotograferen te verminderen. Maar levert het geslaagde foto’s op? Om op straat goede foto’s te maken, moet je allereerst het verschil kennen tussen compositie en opname. Of tussen wat ik, bij gebrek aan betere termen, een straatfoto noem en een straatbeeld.
Vastleggen van een straatbeeld
Beginnende straatfotografen zijn soms erg gefocust op het vastleggen van alles wat er om hen heen gebeurt. Als ze in een groep van vijf mensen een persoon zien die afwijkt, bijvoorbeeld omdat deze als enige een blauwe jas draagt, fotograferen ze snel de hele groep. Dan hebben ze de blauwe jas vanzelf in beeld.
Voor de maker kan de foto daarmee geslaagd zijn. Want hij of zij kent de reden van de klik. Anderen zien eerst niet meer dan een groep mensen. De ogen van de argeloze kijker scannen het hele gezelschap, op zoek naar iemand die interessant is. Misschien is het de persoon met de blauwe jas, maar wellicht die gerimpelde kop ernaast. Het kan ook dat de kijker vooral de historische gevel op de achtergrond mooi vindt. Of een boom aan de zijkant die zonlicht vangt.
Dát is een straatbeeld: de fotograaf heeft alles in beeld genomen wat hij zag. En hoewel de maker voor zichzelf weet waarom hij de foto nam, wordt de kijker daarover in het ongewisse gelaten. Ongewild is de boodschap van de fotograaf: “Zoek het maar uit!” Of vriendelijker uitgedrukt: “Dit is een straat met mensen.” Maar straatfotografie is méér dan dat.
De kijker sturen
Een fotograaf die een straatfoto wil maken, laat de kijker niet aan zijn lot over. Hij of zij zal proberen om de drager van de blauwe jas prominenter in beeld te krijgen dan de rest. Dat kan op veel manieren:
- door ergens anders te gaan staan,
- of de camera in een andere hoek te brengen,
- door de rest van het gezelschap onscherp te maken,
- of door te wachten totdat de blauwe jas meer in het licht valt,
- enzovoort.
Als de fotograaf de juiste keuze maakt, ziet de kijker vanzelf waar alles om draait: de blauwe jas.
Een straatfotograaf die goed componeert, bepaalt waar het oog het eerst op valt. En ook wat de kijker vervolgens gaat zien. Want dat is componeren: de elementen ordenen, zodat je de ogen van de kijker door het beeld leidt en je bedoelingen als fotograaf duidelijk zijn. Dit maakt een foto visueel een pak aantrekkelijker. Zelfs al kies je voor mysterie of hou je van complexe beelden, dan nog moet je proberen de kijker te sturen.
Compositie in straatfotografie
Er zijn veel technieken voor het componeren van een foto. Ook al heb je niets te zeggen over waar alle onderwerpen zich bevinden, je hebt als fotograaf wel controle over je camera en je eigen houding en positie. Contrast is een van de belangrijkste manieren om een onderwerp eruit te laten springen. Zorg dat het onderwerp opvalt tegen de achtergrond. Maar ook de positie van je onderwerp in het geheel, de kleuren, lijnenspel of geometrische vormen spelen een rol. Hier vind je artikelen met tips om je op weg te helpen bij straatfotografie.
Elk straatbeeld biedt diverse mogelijkheden. Kies de juiste en zet deze op de beste plek. Je kan een compositie zelfs vooraf bepalen, nog voordat zich iemand aandient om te fotograferen. Bijvoorbeeld, je ziet een streep zonlicht voor een witte muur. Ga ergens staan waar je precies het punt in beeld krijgt waarop een voorbijganger dat licht in het gezicht krijgt. Dan is het enkel wachten totdat er een interessant personage op die plek verschijnt.
*** lees verder onder de foto ***
Bij de drie foto’s op deze pagina’s is steeds één persoon, die deel uitmaakte van een gezelschap, eruit gelicht. Telkens op een andere manier:
- Op de bovenste foto is gewacht totdat het onderwerp uit beeld liep. Het is een beeld van een straat, maar de aandacht gaat afzonderlijke elementen.
- Op de middelste foto in portretformaat is het omgekeerde toegepast en is de hoofdpersoon zo in beeld gebracht dat ze sterk contrasteert met de achtergrond. Ondanks dat ze niet helemaal scherp is, valt je oog meteen op haar.
- Bij de onderste foto is het onderwerp geïsoleerd door subframing, ofwel een kader-in-een-kader.
Een straatbeeld vastleggen is niet moeilijk. Het componeren van een straatfoto vraagt daarentegen oefening en geduld. Mislukkingen horen erbij. Maar het loont. Je maakt er niet alleen beter werk door, je wordt er ook creatiever van en leert jezelf beter uitdrukken.
